پنج سطر

انقلاب فرانسه بشدت خود رسیده بود و در اواخر سال ۱۷۹۳ با دخالت دول اروپا انقلاب فرانسه رنگ جهانی به خود گرف و در آخرین روزهای ماه مه ۱۷۹۳ یکی از هنگهای پاریس که از راه جنگل سانتراز بروتانی آمده بود و در ناحیه آستیلی در جنگل در هم سودره به جستجو افتاده بود تا ردپای دشمن را پیدا کند، آنها بیش از سیصد نفر نبودند زیرا نفرات هنگ بر اثر جنگ و پیکار شدید تار و مار شده بود زمانی بود که بعد از نبر آرگون و جامپاس و آلمی با دول متحد اروپا هنگ بزرگ فرانسه از ششصد نفر به سیصد نفر تقلیل یافت و هنگامیکه بحوالی پاریس رسیدند از هنگ بزرگ اعزامی پاریس ششصد نفر از داوطلبان و بیست و پنج نفر از هنگ دوم و سی و سه نفر از هنگ سوم و پنجاه نفر از متفرقه باقی نمانده بود. نبرد شدید فرانسه را از پا در آورده بود. هنگ اعزامی پاریس به وانده شامل نهصد نفر بود و هر هنگی سه دستگاه توپ داشت و در ۲۵ آورین عازم حرکت شدند، در آنوقت گوهیه وزیر دادگستری و بوشوت وزیر جنگ بود و شورای انقلاب دستور داده بود هنگهای داوطلب به وانده جلو دشمن بفرستند و یکی از اعضای کمون فرانسه آقای لوپن گزارش داده بود که در اول ماه مه آماده است که دوازده هزار سرباز و سی دستگاه تجهیزات و یک هنگ توپخانه را اعزام کند…

■ نود و سه
• ویکتور هوگو
• ترجمه عنایت شکیباپور
• انتشارات عارف