اینجا دریا به انتها میرسد و خشکی آغاز میشود. شهر در زیر باران است و منظرهاش تار دیده میشود، آب رود گلآلود است، ساحلهای رود زیرِ آب رفته است. کشتیِ سیاهرنگ هایلند بریگید از مسیر تیرهء رود بالا میآید و میخواهد در اسکلهء آلکانتارا لنگر بیندازد. این کشتی بخار انگلیس، که متعلق به رویال میل لاین است، دائما در بین لندن و بوئنوس آیرس در رفت و آمد است، و همیشه در بندرهای خاصی، پلاتا، مونته ویدئو، سانتوش، ریودژانیرو، پرنامبوکو، لاس پالماس، به همین ترتیب یا به ترتیب عکس پهلو میگیرد، و اگر غرق نشود سری هم به ویگو و بولونی -سور- مر میزند تا سرانجام وارد تیمز شود، همچنان که اکنون وارد تگوش شده است، که هریک برای خود رودی است و بندر معتبری دارد. کشتی هایلند بریگید کشتی بزرگی نیست، فقط چهارده هزار تن وزن دارد، اما همان طور که در جراین این سفر به اثبات رسید، مناسب سفرهای دریایی هست، با وجود این که هوا بد بود فقط کسانی که به مسافرت در دریا عادت نداشتند، با کسانی که به دریا عادت داشتند ولی مبتلا به ضعف بیدرمان معده بودند، دچار دریاگرفتگی شدند…
■ سال مرگ ریکاردو ریش
• ژوزه ساراماگو
• ترجمه عباس پژمان
• انتشارات هاشمی